Hafta içi eski gazete arşivleri mi karıştırırken bir habere takıldı gözüm. 1981 yılında yayınlanmış bu haber, 2020 yılında Türkiye’nin özellikle ekonomi ve teknoloji olmak üzere birçok alanda zirveyi yaşayacağından bahsediyordu.
Hatta 2020 yılında piyasaya uçan arabaların bile sürüleceği anlatılıyordu. Kısaca “Altın Dönem” olarak nitelendiriliyordu 2020’ler. Şu anda 2021 yılının son günlerini yaşamaktayız. 1981 yılının 2020 için beklentilerini ve şu an yaşadığımız gerçekleri karşılaştırdığımızda maalesef gülmemek pek elde olmuyor.
Bırakın uçan arabalara sahip olmayı, bugün ekmek almakta bile zorlanıyoruz. Her sabah gözlerimizi güneşe değil, zam haberlerine açıyoruz. Öyle bir zamandayız ki, insanlarla sohbete ekonomi konuşarak başlıyoruz. Hayatımızı ne kadar minimalize yaşayabileceğimizi düşünüyor, sürekli hesap kitap yapıyoruz. Hesap kitap derken, büyük rakamlar gelmesin aklınıza. Yarım kilo peynir almaya karar verilince, yumurta almaktan vazgeçmek gibi düşünün bunu. Gibi olarak da düşünmeye gerek yok, direkt böyle düşünün .
Bugün geldiğimiz noktada ekonominin kötü olduğunu anlayabilmek için ekonomi araştırmaları yapmaya kesinlikle gerek yok, küçük bir market alışverişine çıkmak ekonominin ne durumda olduğunu anlamamıza fazlasıyla yetecektir.
Uçan araba hayallerinden, peynir almak için hesap kitap yapmaya… Daha önceki yıllarda ekonomi bazı insanların takip etmediği, hatta belki sıkıcı bulduğu ve konuşmamayı tercih ettiği bir konuyken bugün yediden yetmişe herkes ekonomiyi konuşuyor. Çünkü ekonominin bu noktaya gelmesi her meslek grubunu, her yaştan kişiyi kısacası her kitleyi etkiliyor.
Öyle enteresan şeyler yaşıyoruz ki, Türk lirasını üretmenin maliyeti o Türk lirasından daha pahalı. Bir avuç madeni parayı tarttığımızda; madeni paraların hurdası, paranın değerinden daha fazla oluyor. Hafta içi dolar düştü ama ne hikmetse petrol düşmedi. Petrol düşmedikçe raflardaki hiç birşey düşmez ne yazık ki.
Bu ülke belirli dönemlerde ciddi ekonomik krizleri yaşadı ve atlattı. Fakat insanların yaşamlarını idame ettirmekte hiç bu kadar zorlandığını görmemiştim.
Her gün, günlük aldığımız ürünlerin etiketi değişiyor, öyle az rakamlar da değil. Dün beş liraya aldığımız sütü, yarın yüzde yüz zam ile on beş liraya alabiliyoruz. Temel ihtiyaçların giderilmesinde böyle zorluklar yaşanırken, Türk toplumunun şu anda tek beklentisi karnını doyurabilmek iken, uçan arabalar? Önce yemek yemek yiyebilmek mi yoksa bir uçan araba tasarlamak mı olurdu önceliğiniz? Cevaplar malum elbette.
Ben eskiden Türkiye sorunlarını, tuğlalarla örülmüş bir duvar olarak nitelendirirdim. Tuğlaların birbirine dokunarak bir duvarı oluşturması, Türkiye’deki her sorunun birbiriyle bağlantılı olduğu sembolünü verirdi bana. Örneğin eğitim sisteminde yaşanan sorunların üstünde işsizlik sorunu olurdu. Eğitimdeki sorunların, işsizliği doğurduğunu tasvir ederdi bu duvar.
İşsizlik tuğlasının yanında, adam kayırma olurdu. İşsizlik sadece eğitim sorunundan mı gelecek? Hayır. Torpille de bağlantılı elbette, bu ülkede adam kayırmak rövaşta.
Bugün o duvara tekrar bakıyorum. Duvar git gide büyümüş. Tuğla sayısı artmış, her gün artmaya devam ediyor. Eskiden ekonominin kötü olmasının belki üç sebebi varken, bugün kırk sebebi var. Ve o kırk sebep yalnızca bizim gördüklerimiz.
İşte duvar git gide büyüyor. Büyümeye de devam ediyor. Hem de her sabah. Belki farklı farklı olsa da o duvarda hepimize ait sorunlar var. Biz o duvara bakınca, içimizi bir sıkıntı kaplıyor. Ama yıkmaya da cesaretimiz yok.
Altında kalabileceğimizden korkuyoruz çünkü. O cesaretin olmayışı için kimseyi suçlamıyorum. Cesaretsizliğin altında da binlerce korku var biliyorum.
Biz duvarı yalnızca seyretmeye devam ettikçe, her gün yeni tuğlalar eklenecek. Sorunlara ses olalım, sorunlara çözüm bulalım, seyre dalmayalım. O tuğlaları oradan kaldırıp yalnızca altında duran toprağı bırakalım ve yeni bir duvar örmek yerine yeşil bir saha yaratalım.
Ve uçan araba galiba hayal olur bizim ülkede.
Herkese iyi hafta sonları..
YORUMLAR